BahaeddIn Ögel; 21 Nisan 1923 yılında, Elazığ’ın Çarşı mahallesinde doğmuştur. İlk ve orta eğitimini Elazığ ve Malatya’da tamamlamış, 1940-41 yılları arasında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü’ne kaydolmuştur.
Şemsettin Günaltay ve Afet İnan’ın okuttukları Orta Asya Türk Tarihini esas alarak bölümüne devam etmiş; Arkeoloji, Sinoloji ve Rusça derslerini de yardımcı branş alarak, 1944-45 yılında fakülteden mezun olmuştur. Mezuniyetinden sonra MEB’e başvurmuş, 30.06.1945’te Erzurum Lisesi Tarih-Coğrafya öğretmenliğine tayin edilmiş ve 31.10.1947 yılına kadar bu görevi sürdürmüştür. 1947 yılında çıkan bir kanundan faydalanarak Prof.Dr. Wolfram Eberhard’ın yanında doktora çalışmasına başlamış; “Uygur Devletinin Kuruluşu” isimli tezini hazırlayarak 1948 yılında doktor unvanı almış, 1949 yılında Genel Türk Tarihi kürsüsüne asistan olarak atanmıştır.
Bahaeddin Ögel, çıkan bir yasa sonucu bilgi ve görgüsünü arttırmak üzere dört aylığına İran’a gönderilmiş, aynı yıl Alman Hükümeti’nin bursundan faydalanarak Almanya’ya gitmiştir. Almanya ve Türkiye’deki çalışmaları sonucu “Liao Devrinden Önceki Kitanlar” isimli doçentlik tezini hazırlamış ve 1957 yılında Eylemli Doçentliğe atanmıştır. “Alexandre Von Humbold Vakfı” bursundan faydalanarak 1959 yılında tekrar Almanya’ya gitmiştir. 1961 yılında Tayvan Hükümeti’nden Taipei’de ki National Cheng-chi Üniversitesi’nde misafir öğretim üyeliği daveti almış, 1962-64 yılları arasında Tayvan’da görev yapmıştır. “Sino-Turcica” adlı eserini tez olarak sunmuş ve 1964 yılında Profesör unvanı almıştır.
42 yıllık akademik hayatını Ankara Üniversitesi’nde geçirmiş, bölüm başkanlığı yapmış; MEB, MGK, TRT, DPT, TİB, TTK gibi pek çok kuruluşta danışman, raportör, üye veya idareci olarak görev almış; pek çok araştırma enstitüsünde çeşitli unvanlarla faaliyet göstermiştir. Bahaeddin Ögel, Orta Asya Türk Tarihi ile ilgili Çin arşivlerine inerek araştırmalar yapan sayılı tarihçilerdendir. Özellikle Türk Kültür Tarihi alanında önemli çalışmalar hazırlamıştır. Alman ekol ve metotlarını Türk araştırmacılara tanıtmış ve Türk metotları ile kaynaştırarak özgün bir metot geliştirmiştir. Türk tarihinin bütünlüğü, Türklerin göçebeliği, Türk-Moğol meselesi gibi pek çok tarihsel mesele hakkında tezler ortaya atmıştır. Alanıyla ilgili 20 cilt kitap ve 120’den fazla makale yazmıştır. Almanya, İngiltere, İtalya, Danimarka, Macaristan, Avusturya, İran, Milliyetçi Çin (Tayvan), Moğolistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Azerbaycan gibi ülkelerde ilmi çalışmalar yürütmüştür. Almanca, İngilizce, Çince, Farsça, Rusça ve Moğolca’nın yanı sıra Çağdaş Türk Lehçelerini de bilen Ögel, 7 Mart 1989 günü vefat etmiştir.
Eserleri:
Erzurum Anıtlarında Altay-Türk Anıtlarının İzleri, Erz. Halkevi Yay., Erzurum 1947.
İslamiyet’ten Önceki Türk Kültür Tarihi (Orta Asya Kaynak ve Buluntularına Göre),TTK Yay., Ankara 1962.
Uygurlar ve Uygur Tarihi (Ders Notları), Ankara 1962.
Sino-Turcica (Cengiz Han ve Çin’deki Hanedanın Türk Müşavirleri), Tai-pei 1964.
Hunlar, Göktürkler, Uygurlar (Ders Notları), Ankara 1968.
Türk Kültürünün Gelişme Çağları, c. I-II, İstanbul 1971.
Türk Mitolojisi (Kaynak ve Açıklamaları ile Destanlar), Cilt I-II, Selçuklu Tarihi ve Medeniyeti Enstitüsü, Ankara 1971.
Türk Kültür Tarihine Giriş, c. I-IX, Kültür Bak. Yay., Ankara 1971.
Büyük Hun İmparatorluğu Tarihi, c. I-II, Kültürü Bak. Yay., Ankara 1982.
Türk Milli Bütünlüğü İçerisinde Doğu Anadolu (İlmi Heyet İle Birlikte), Ankara 1985.
Türk Kültürünün Gelişme Çağları, c. I-II, T.D.A.V. Yay., İstanbul 1988.
